Voor de nieuwe website van OWN bouwcollectief schrijf ik regelmatig een nieuwe blog die over de actuele woningmarkt en over duurzaamheid gaat. Duurzaam en gasloos bouwen kunnen we in Nederland niet meer om heen. Dit wordt min of meer opgelegd door de overheid. Deze twee thema’s hebben dan ook alles met elkaar te maken en zouden moeten samensmelten tijdens het ontwerpen en bouwen van woningen.
Hoe kies je voor je eigen betaalbare woning? Een actuele lastige vraag voor velen starters die zich nu oriënteren op de woningmarkt. Anno 2019 is de woningmarkt behoorlijk overspannen geraakt. Er is een groot tekort aan woningen die ook nog betaalbaar moeten zijn, voor een jongere doelgroep. Dit geldt zowel voor de koopwoningen als voor de huurwoningen. Dit speelt niet alleen in de randstad maar ook in veel meer steden en andere provincies en dus ook in Noord Brabant. Er komen ook steeds meer woon individuen bij op de woningmarkt van nu. Een huishouden met 2,3 personen bestaat eigenlijk niet meer en is eigenlijk achterhaald. Lange wachtlijsten van meer dan 10 jaar om in aanmerking te komen voor een huurwoning op een wachtlijst staan is heel normaal, maar eigenlijk niet normaal, toch? We zijn het normaal gaan vinden, omdat je het om veel plekken hoort dat dit de realiteit is. Veel jonge starters, alleengaanden of woon individuen kunnen vaak geen financiering aangaan. Er wordt tegenwoordig verwacht door een bank dat een starter op de woningmarkt zelf spaargeld meebrengt en dit heeft opgebouwd de afgelopen jaren of dat eventueel ouders garant staan om een financiering aan te gaan. Lukt dit allemaal niet dan kan je gaan om toch een hoger bedrag per maand te besteden aan particuliere verhuur, dus voor pandjesbazen en beleggers.
Veel starters vallen tussen wal en schip, door de scheef groei in de woningmarkt. Dit is vaak de oorzaak van dat een financiering niet mogelijk is en men teveel inkomen heeft voor een sociale huurwoning bij een woningcorporatie en hiervoor niet in aanmerking komt. Toewijzen voor een sociale huurwoning werkt nu eenmaal via het toetsen van het bruto inkomen. Dus dan blijven er een paar opties over. Of langer thuis blijven wonen of gaan huren via een commerciële verhuurder, waarbij de huren vaak tussen de € 750,- en € 1.000,- per maand of hoger liggen, exclusief servicekosten en energiekosten.
Waarom is het zover gekomen?
De woningmarkt is in een paar jaar totaal omgedraaid. Het zal te maken hebben met vraag- en aanbod hoor ik je zeggen. De woning schaarste drijft de prijs op dit geldt met name voor koopwoningen. Wordt het aanbod gestuurde markt door de grote vraag? Waarom wordt er niet veel meer vraaggestuurd gebouwd, net als in de crisis? Of wordt schaarste in stand gehouden? Of zijn we te traag uit de crisis gekomen als het gaat om voldoende woningen te hebben voor nu? De prijzen staan momenteel erg onder druk. Dit geldt voor zowel de uren voor arbeid als voor de kosten van nieuwe materialen. Ook onderaannemers rekenen een hogere prijs door drukte van werkzaamheden en hebben minder honger naar nieuwe projecten. Daarnaast hebben we te maken met een verduurzamingsslag voor nieuwbouw woningen. Om te voldoen aan de EPC van 0,4 en een woning zonder gasaansluiting, wat verplicht is vanaf juli 2018, zijn er nu eenmaal meer kosten gemoeid om hieraan te voldoen. Denk aan betere iosleren van gevels en kozijnen en nieuwe innovatieve installaties als een warmtepomp. Voor de aanvraag van een vergunning voor nieuwbouw moet men aan deze eisen te voldoen. Wil je een biodiverse, groene tuin? Of wil je bouwen met circulaire hergebruikte materialen? Interessante, duurzame ideeën die vaker kosten verhogend werken. Dit vraagt om nieuwe kennis en creatieve gedachten, vaak zien woonconsumenten door de bomen het bos niet meer en zijn deze keuzes nog wellicht is dit nog een stap te ver…
De vraag van keuze mogelijkheden
Terug naar de vraag van keuzes, dus hoe kies je een eigen betaalbare woning? Waarom hebben we voor een nieuwbouw woning minder keuze aan de voorkant? Jonge starters maken nu eenmaal snel keuzes. Morgen is er een nieuwe smartphone verkrijgbaar en binnen twee maanden wil ik op mezelf wonen of samen wonen. Wat zijn nu mijn opties? Ga ik rondkijken naar nieuwbouwprojecten of kijken naar bestaande woningen die worden aangeboden op funda? Wil ik gaan kopen of gaan huren? Wil ik flexibel zijn of een huis kopen voor in de toekomst? Waar liggen de mogelijkheden? Inloten voor een appartement? Volgens mij is de keuze voor een woning gèèn loterij, maar er moet toch een volgorde aangehouden worden zegt een verhuurder.
Waarom heb je weinig tot geen invloed met betrekking tot het maken van verschillende keuzes voor je eigen woning? Mag je alleen een badkamertegel uitkiezen of de keuken? Erg vreemd als je het mij vraagt. En hoe snel ben je tevreden? We kiezen wel onze eigen auto, kleding, telefoon of eten in de supermarkt wèl uit, maar met een woning of een appartement is dat niet het geval. De keuzes voor welke woning en het afwerkingsniveau zijn vaak beperkt. “Je moet blij zijn als je in aanmerking komt voor deze woning”, hoor ik ook vaak, de wereld op zijn kop!
Misschien is er een alternatief, kijk naar een bestaande koopwoning. Men kan kiezen om een oudere woning te kopen en deze op te knappen naar wens. Als volgt: “We gaan ons huis verbouwen voor een behoorlijke hoge hypotheek, want deze oude woning is nog niet lang niet klaar en niet naar onze zin!”, hoor ik vaak. “Trouwens we moesten voor de vraagprijs wel flink overbieden bij de makelaar, anders waren vijf gezinnen ons voor”. “We hebben dit toch maar gedaan, anders grepen we weer mis na de zoveelste keer…” Ik heb niks tegen overbieden door middel van gespaard geld, ik heb niks tegen klussen of verbouwen van een woning, maar toch vreemd dat dit soort keuze worden gemaakt. Dit soort verhalen en ervaringen hoor ik vaker de laatste tijd en het zet mij in elk geval aan het denken.
Own Bouwcollectief biedt een goed alternatief, namelijk bouwen met een collectief. Dit biedt kansen en veel voordelen. Heb je hier de tijd voor over en wat wordt er van je verwacht. Hoe werkt het het en hoelang duurt zo’n bouwproces? Veel vragen waar je vaak zelf het antwoord niet meteen op hebt. Of je bent zoekende en je wilt toch ook niet te lang wachten. Blijf je in de stad wonen waar je hebt gestudeerd? Of wil je terug naar je roots, in de wijk of dorp waar je voorheen bent opgegroeid? Of wil je voor snel uit een brochure of website kopen? Is deze woning een tijdelijke tussenstap? Wat wel een feit is voor iedereen is dat je voor een hypotheek of voor huurprijs per maand vaak het grootste bedrag per maand besteedt van je inkomen. Dan wil je toch keuzes zelf hebben en invloed uitoefenen op deze keuzes. Je betaalt er inmiddels genoeg geld voor per maand.
Ik zie toch een mogelijke oplossing: Zoek binnen een groep mensen met dezelfde woonwensen, naar gelijkgestemden met een gemeenschappelijk doel. Zorg voor commitment en positieve creativiteit. Collectief bouwen heeft de crisis overleeft en wint nog steeds terrein in de huidige woningmarkt. Hoe je dat precies aanpakt, lees je terug in mijn volgende blog.